Τι είναι η πρωκταλγία ή πόνος στον πρωκτό
Η πρωκταλγία είναι μία περίπλοκη και ιδιάζουσα διαταραχή, γιατί αφενός εκδηλώνεται διαφορετικά από άτομο σε άτομο και αφετέρου μπορεί να προκληθεί από πάρα πολλούς παράγοντες και συνδυασμούς αυτών, δυσχεραίνοντας τον ακριβή εντοπισμό του αιτίου που ευθύνεται για την εμφάνισή της.
Η πρωκταλγία ως κλινική οντότητα απαιτεί την υψηλή εξειδίκευση του χειρουργού πρωκτολόγου, ο οποίος θα πρέπει να αντιμετωπίσει τον ασθενή ολιστικά, αξιολογώντας όλες τις κλινικές παραμέτρους όπως το ψυχολογικό προφίλ του ασθενούς, τις υποκείμενες παθήσεις που έχει, τα φάρμακα που λαμβάνει, το είδος της εργασίας που κάνει και πλήθος λεπτομερειών για την διατροφή και τον τρόπο διαβίωσης του.
Η πρωκταλγία κανονικά θα έπρεπε να αντιμετωπίζεται από κοινού με την συνεργασία ομάδας γιατρών όπως χειρουργός, ουρολόγος, νευρολόγος, γαστρεντερολόγος, παθολόγος, ενδοκρινολόγος, αναισθησιολόγος και ορθοπεδικός. Επειδή όμως αυτό είναι ανέφικτο, ο έμπειρος χειρουργός πρωκτολόγος, καλείται να διερευνήσει όλα τα συστήματα του οργανισμού που μπορούν να εμπλέκονται στην πρόκληση του πόνου στον πρωκτό και γενικότερα στην περιπτωκτική περιοχή.
Η περιοχή της πυέλου που εκτός από τον πρωκτό, περιλαμβάνει και πλήθος άλλων οργάνων και νεύρων, είναι μία απαιτητική περιοχή ως προς την διερεύνηση και εκτίμηση των διαταραχών που εμφανίζονται σε αυτήν και που μπορούν να επηρεάσουν γειτονικές αλλά και μακρινές δομές με συμπτώματα νευροπαθητικού πόνου. Σαφώς ο πρωκτολόγος θα εστιάσει πρώτα στην κολοπρωκτολογική διερεύνηση και επί απουσίας ευρημάτων θα προχωρήσει στην αναζήτηση δευτεροπαθών αιτίων.
Ας δούμε όμως τα πράγματα με την σειρά, σε αυτό το μεγάλο κεφάλαιο που λέγεται πρωκταλγία.
Πως εκδηλώνεται η πρωκταλγία ή πόνος στον πρωκτό
Πρόκειται για αμβλύ ή οξύ πόνο, παρατεταμένο ή μικρής διάρκειας, που μπορεί να συνοδεύεται και από άλλες ενοχλήσεις ή όχι. Ο κάθε ασθενής βιώνει εντελώς διαφορετικά τον πόνο στον πρωκτό από κάποιον άλλο ασθενή. Πολλές φορές ο πόνος μπορεί να αλλάζει υφή, ένταση και διάρκεια στον ίδιο ασθενή ακόμη και με διαφορά λίγων ωρών.
Ο πόνος μπορεί να επηρεάζεται από την ψυχική κατάσταση του ασθενούς ή όχι. Επίσης μπορεί να επηρεάζεται από την λήψη συγκεκριμένων τροφών, ή όχι. Άλλοτε ο πόνος είναι σαν κάψιμο και άλλοτε σαν σουβλιά ή μαχαιριά.
Πολλοί ασθενείς, έχουν αναφέρει πόνο σαν εστιασμένα τσιμπήματα στον πρωκτό, ενώ άλλοι περιγράφουν τον πόνο γενικευμένο, δηλαδή από τον πρωκτό έως το περίνεο και τους όρχεις για τους άνδρες και το αιδοίο για τις γυναίκες.
Μία μερίδα ασθενών αισθάνονται αυτόματα και αιφνίδια τον πόνο, ενώ κάποιοι άλλοι νιώθουν ότι πυροδοτείται ο πόνος κατά την αφόδευση.
Ορισμένοι ασθενείς αισθάνονται περισσότερο πόνο το βράδυ, ενώ κάποιοι άλλοι υποφέρουν όλο το 24ωρο με εξάρσεις και υφέσεις.
Στους άνδρες τις περισσότερες φορές η πρωκταλγία επηρεάζει τον προστάτη, προκαλώντας προστατοδυνία, δυσουρία ή ακόμη και επίσχεση ούρησης.
Στις γυναίκες, η πρωκταλγία μπορεί να επιπλεχθεί με διάχυτο πυελικό άλγος και βουλβοδυνία.
Τι μπορεί να προκαλέσει τον πόνο στον πρωκτό
Πόνο στην περιοχή του πρωκτού μπορούν να προκαλέσουν πολλές παθήσεις και διαταραχές. Ωστόσο μπορεί να είναι και ιδιοπαθούς αιτιοπαθογένειας, δηλαδή να μην μπορεί να απομονωθεί κάποιος αιτιολογικός παράγοντας. Οι καταστάσεις που προκαλούν πόνο στον πρωκτό είναι οι ακόλουθες:
-
Η αιμορροϊδοπάθεια ανεξαρτήτως βαθμού
-
Η πρωκτική ραγάδα
-
Η πρόπτωση του βλεννογόνου ή του ορθού
-
Η χρόνια διάρροια ή δυσκοιλιότητα
-
Ο απλός ερεθισμός του πρωκτού
-
Η πρωκτίτιδα, δηλ. η φλεγμονή του δέρματος ή του βλεννογόνου του πρωκτού, λόγω μόλυνσης από βακτήρια, ιούς, μύκητες, κονδυλώματα και σεξουαλικά μεταδιδόμενες ασθένειες
-
Το πρωκτικό απόστημα, δηλ. μία μολυσμένη κοιλότητα που προκαλείται από την απόφραξη των αδένων στον πρωκτό
-
Το πρωκτικό συρίγγιο, δηλ. μία μικρή σήραγγα που συνδέει το απόστημα του πρωκτού με ένα άνοιγμα στο δέρμα γύρω από τον πρωκτό
-
Οι ιδιοπαθείς φλεγμονώδεις νόσοι του εντέρου, δηλ. η νόσος του Crohn και η ελκώδης κολίτιδα
-
Η υπερτονία του πρωκτικού σφιγκτήρα
-
Η πρότερη επέμβαση στη περιπρωκτική περιοχή πχ. αιμοροϊδεκτομή
-
Ο πρωκτικός καρκίνος
Στα πλαίσια της διαταραχής του πυελικού εδάφους, δηλαδή του νευρικού και του μυοσκελετικού συστήματος της περιοχής, ο πόνος στον πρωκτό μπορεί να οφείλεται:
-
Σε βλάβη των περιφερικών νεύρων της περιοχής, λόγω τραυματισμού ή χειρουργικής επέμβασης, ακόμη και λήψης ιστοτεμαχιδίου βιοψίας
-
Στο σύνδρομο Levator ani όπου οι μύες του πυελικού εδάφους δεν χαλαρώνουν αλλά παραμένουν συνεχώς υπερτονικοί
-
Σε παγίδευση του αιδοιϊκού νεύρου
-
Σε συμπίεση ή βλάβη του πνευμονογαστρικού νεύρου
-
Σε διάφορες νευρομυϊκές διαταραχές του πυελικού εδάφους, όπως η πρωκταλγία fugax, το μυοπεριτονιακό σύνδρομο και η κοκκυγοδυνία
Άλλοι παράγοντες που μπορούν να πυροδοτήσουν πόνο στον πρωκτό είναι: το στρες, η υπεραισθησία, η αλλοδυνία, η ινομυαλγία και η κατανάλωση ορισμένων τροφών πχ οι οξαλικές.
Ποια είναι τα προβλήματα που προκαλεί στον πάσχοντα η πρωκταλγία
Εκτός από την υποβάθμιση της καθημερινότητας του ασθενούς, ο πόνος στον πρωκτό προκαλεί σπασμό του σφιγκτηριακού μηχανισμού του πρωκτού με αποτέλεσμα ο ασθενής να παρουσιάζει δυσχεσία και δυσκοιλιότητα. Παράλληλα επηρεάζεται το ουροποιητικό σύστημα και πολλές φορές εμφανίζεται σεξουαλική δυσλειτουργία.
Πως γίνεται η διερεύνηση της πρωκταλγίας
Ο έμπειρος χειρουργός πρωκτολόγος θα εξετάσει κλινικά τον ασθενή, θα επισκοπήσει την περιπτωκτική περιοχή και θα πραγματοποιήσει δακτυλική εξέταση για να αξιολογήσει τον τόνο του σφιγκτήρα. Ο ασθενής δεν θα νιώσει άβολα, ούτε θα πονέσει γιατί η εξέταση γίνεται με τοπική αναισθητοποίηση και ήπιες και προσεκτικές κινήσεις.
Ο γιατρός θα παραπέμψει τον ασθενή σε εργαστηριακό αιματολογικό έλεγχο και επί υποψίας αιτίου σε καλλιέργεια δερματικής βλάβης. Επίσης ο έλεγχος μπορεί να περιλαμβάνει απεικονιστικές εξετάσεις όπως αξονική και μαγνητική τομογραφία πυέλου και οπισθοπεριτοναϊκού χώρου.
Ποια είναι η θεραπεία του πόνου στον πρωκτό
Αν το αίτιο είναι φλεγμονώδους αιτιολογίας, τότε ο γιατρός μπορεί να συνταγογραφήσει αναπλαστικές αλοιφές, αντιβιοτικές και κορτιζονούχες κρέμες, καθώς και αντιβιοτική αγωγή από το στόμα.
Αν το αίτιο είναι αιμορροϊδοπάθεια, πρωκτική ραγάδα, απόστημα, συρίγγιο, κλπ. ο γιατρός θα σχεδιάσει το ελάχιστα επεμβατικό πλάνο για την πλήρη και οριστική αποκατάσταση του προβλήματος.
Στις περιπτώσεις που εμπλέκονται νευρομυϊκές διαταραχές του πυελικού εδάφους, τότε η θεραπεία μπορεί να περιλαμβάνει αγωγή με αντιφλεγμονώδη, αντιεπιληπτικά, μυοχαλαρωτικά, και αγχολυτικά φάρμακα.
Botox για την θεραπεία του πόνου στον πρωκτό
Πολύ καλά θεραπευτικά αποτελέσματα προσφέρουν οι τοπικές εγχύσεις βοτουλινικής τοξίνης τύπου Α, ή αλλιώς Botox.
Οι εγχύσεις γίνονται επιλεκτικά στα σημεία του πρωκτού που θα αξιολογήσει ο γιατρός και προσφέρουν άμεση και μακροχρόνια ανακούφιση. Οι τοπικές εγχύσεις Botox δεν έχουν παρενέργειες και γίνονται σε ακριβή δοσολογία ώστε να αποφευχθεί κάθε ενδεχόμενο ακράτειας.
Τα θεραπευτικά αποτελέσματα της botox θεραπείας διαρκούν περίπου από 3 έως 6 μήνες. Πολλές φορές μία μόνο θεραπεία αναχαιτίζει την νόσο. Αν όμως χρειαστεί, μπορεί να επαναληφθεί η θεραπεία.
Τι μπορεί να κάνει από μόνος του ένας ασθενής, για να ανακουφιστεί από τον πόνο στον πρωκτό.
Το βασικότερο είναι να εξασφαλίσει την ομαλή κένωση του εντέρου, χωρίς δυσκοιλιότητα. Συστήνεται δίαιτα υψηλής περιεκτικότητας σε φυτικές ίνες, φρούτα και πολύ νερό. Όχι στην κατανάλωση καυτερών και πικάντικων τροφών, όχι στο αλκοόλ, όχι στα παστά. Επιπλέον ο ασθενής για ένα διάστημα μπορεί να λάβει αγωγή με μαλακτικά κοπράνων.
Επίσης βοηθάνε:
-
Η τοπική εφαρμογή στον πρωκτό αναπλαστικών αλοιφών υαλουρονικού οξέος
-
Τα εδρόλουτρα με ζεστό νερό
-
Ο άνετος ρουχισμός
-
Η κολύμβηση
-
Οι φυσιοθεραπείες
Ως ειδικός Χειρουργός Πρωκτολόγος, πιστεύω ότι η πρωκταλγία του κάθε πάσχοντα συνανθρώπου πρέπει να αντιμετωπίζεται εξατομικευμένα, με βάση το ιστορικό και τις ανάγκες του.
Την θεραπευτική μέθοδο που κρίνω κατάλληλη σε κάθε περιστατικό, την συζητάω αναλυτικά με τον ασθενή μου.
Του αναλύω όλα τα πλεονεκτήματα και τα μειονεκτήματα.
Έτσι ο ασθενής νιώθει ασφάλεια και σιγουριά.
Μαζί επιλέγουμε την καλύτερη εξατομικευμένη θεραπεία με το μικρότερο κόστος και την μέγιστη αποτελεσματικότητα.
Καλέστε με στο 6974480917, ώστε να σας ενημερώσω πληρέστερα για την θεραπευτική αντιμετώπιση της πρωκταλγίας και να σας απαντήσω σε όλες σας τις απορίες.
Ευθύμιος Κουμεντάκης MD - Γενικός Χειρουργός
